قرار بازداشت موقت

در قانون برای دسترسی به متهم و جلوگیری از فرار و مخفی شدن و برای تضمین حقوق بزه دیده قرارهای تامین کیفری و قرار نظارت قضایی صادر می‌شود. در آین دادرسی کیفری ۱۰ مورد از قرار تامین کیفری وجود دارد که یکی از مهم‌ترین آن، قرار بازداشت موقت است.

این قرار بنا بر شرایطی صادر می‌شود و بدانید که صدور آن توسط بازپرس و نیاز به تایید دادستان است.‌ما در این مقاله می‌خواهیم شما را با اصطلاح قرار بازداشت موقت آشنا کنیم و بگوییم در چه مواردی صادر می‌شود و توسط چه کسی.

قرار بازداشت موقت چیست؟

طبق ماده ۲۳۸ قانون آیین دادرسی کیفری صدور قرار بازداشت موقت اصولاً الزامی نیست ،ولی بنابر شرایط و مطابق با جرایمی برای متهم در دادسرا و محکوم در دادگاه صادر می‌شود.

اگر آزاد بودن متهم نظم عمومی و موجب به خطر افتادن شاکی و شهود یا خانواده ایشان و یا خانواده متهم شود بازپرس قرار بازداشت موقت را صادر می‌کند. قرار بازداشت موقت باید مستدل و موجه باشدو مطابق قانون متهم می‌تواند از این قرار اعتراض کند و اگر بازپرس و دادستان با این نظر مخالف نباشد متهم از بازداشتگاه آزاد می‌شود ولی اگر روی این موضوع اختلاف داشته باشند متهم باید ظرف ۱۰ روز در بازداشتگاه بماند تا دادگاه صالح به این اختلاف رسیدگی کند.

در بین ۱۰ تا از قرارهای تامین کیفری این قرار به عنوان شدیدترین قرار به حساب می‌آید. صدور این قرار مزایای زیادی دارد و از این رو مورد حمایت قانونگذار و شاکی قرار گرفته است.

اگر بخواهیم به این مزایا بپردازیم باید بگوییم که متهم به موقع در مراجع قضایی حاضر می‌شود و به صورت کامل تحت نظر قرار می‌گیرد.مزایای دیگری که این قرار دارد این است که به هیچ عنوان حقوق بزه دیده پایمال نمی‌شود و متهم پس از طی کردن مجازات، قرار رفع می‌شود. اگر فرد در شرایط زیر قرار بگیرد قرار بازداشت موقت صادر می‌شود.

۱_اگر آزاد بودن متهم موجب از بین رفتن آثار و ادله جرم یا باعث تبانی با متهمان دیگر یا تبانی با شهود و متلان باشد یا باعث شود شاهد از ادای شهادت امتناع کند این قرار صادر می‌شود.

۲_بیمه فرا یا مخفی شدن متهم باشد و به طریق دیگر نتوان متهم را دستگیر کرد.

وقتی فرد دارای دو شرایط بالا باشد و جرایم زیر را با دلایل و قرائن و امارات کافی انجام دهد، ابین قرار صادر می‌شود.

۱_جرایمی که مجازات قانونی آنها سلب حیات و حبس ابد یا قطع عضو و یا جنایت عمدی علیه تمامیت جسمانی که میزان دیه آن ثلث دیه کامل یا بیش از آن باشد.

۲_جرایم‌های تعزیری که از درجه ۱ تا ۴ هستند.

۳_جرایم علیه امنیت داخلی و خارجی کشور که مجازات قانونی آنها باید از درجه یک تا ۵ باشد.

۴_ایجاد مزاحمت و آزار و اذیت بانوان و اطفال و تظاهر و قدرتنمایی و ایجاد مزاحمت برای اشخاص دیگر به وسیله چاقو یا هر نوع اسلحه دیگر انجام دهد.

۵_سرقت, کلاهبرداری, ارتشا ,اختلاس, خیانت در امانت ,جعل یا استفاده از سند معجول در صورتی که متهم دارای یک فقره سابقه محکومیت قطعی به علت ارتکاب هر یک از جرایم بالا باشد.

قرار بازداشت موقت نه تنها مزایایی دارد بلکه معایبی را به خود اختصاص داده که از همین باب مورد اعتراض متهمان شده است که در زیر به چند مورد از این معایب می‌پردازیم.

۱_این قراره اصل برائت را زیر سوال برده چون متهمی که هنوز مجرمیت او ثابت نشده باید در محدودیتی قرار بگیرد و از این رو بخشی از آزادی متهم سلب می‌شود تا نسبت به آن تعیین تکلیف شود.

۲_سلب آزادی متهم بر اثر بازداشت موقت موجب لطمه به حیثیت و اعتبار و موقعیت اجتماعی او می‌زند که این امر به راحتی جبران پذیر نیست و با صدور این قرار ممکن است بستگان و نزدیکان متهم تحت فشار جدی قرار بگیرند.

۳_تاثیر منفی این قرار بر ذهن گازی صادره کننده قرار می‌گیرد چون گازی در هنگام بررسی نگاه مجرمانه به متهم نگاه می‌کند و این امر باعث می‌شود تا قرار برائت صادر نشود.

با وجود تمام مزایا و معایب قانونگذار سعی دارد تا این ماده را برای تمام افراد اجرا کند و چاره جز این ندارد. ولی در کل مزایای این قرار بیشتر از معایب است و اگر متهمی که نسبت به این قرار اعتراض دارد قانونگذار راه را برای آن هموار کرده است.

انواع قرار بازداشت موقت کدام است؟

در ماده ۱۳۲ قانون آیین دادرسی دادگاه‌های عمومی و انقلاب در امور کیفری به ذکر انواع قرارهای تامین اختصاصی پرداخت و در ماده ۳۲ همان قانون از قرار بازداشت و انواع آن یاد کرده است. ما در زیر می‌خواهیم این قرار را با دو نوع مختلف آن بیان کنیم.

۱_قرار بازداشت موقت اختیاری

۲_قرار بازداشت موقت اجباری

در قانون ما یک سری از جرایم وجود دارد که وقتی نسبت به آنها دلایل کافی وجود داشته باشد برای متهم فرار بازداشت موقت اختیاری صادر می‌شود. از سوی دیگر جرایم‌هایی که در مجازات قانونی برای آنها اعدام و رجم و سلب و یا قطع عضو وجود داشته باشد و یا افرادی که جرایم عمدی انجام دهند که حداقل مجازات قانونی آنها ۳ سال حبس باشد قرار قرار بازداشت موقت الزامی صادر می‌شود.

 صدور قرار بازداشت موقت در مواردی که اگر متهم آزاد باشد باعث از بین رفتن آثار و دلایل جرم می‌شود که صدور این قرار در اختیار دادگاه است و از این رو آن را بازداشت موقت اختیاری می‌گویند. اما در قتل عمد با تقاضای اولیای دم برای گامه بینه حداکثر به مدت ۶ روز برای متهم قرار به صورت اختیاری صادر می‌شود. برخی از جرایم وجود دارد که قضات مستلزم به رسیدگی آنها هستند و نمی‌توانند از صدور قرار بازداشت موقت سرپیچی کنند پس باید متهم را تا تکلیف ماجرا به زندان بیندازند تا تکلیف مشخص شود.

قرار بازداشت موقت توسط چه کسی صادر می‌شود؟

قبل از اینکه دادسراها تشکیل شوند قراره بازداشت موقت توسط دادگاه صادر می‌شد که باید به تایید رئیس حوزه قضایی یا معاون وی در می‌آمد. ولی با تصویری به قانون احیای دادسراها در سال ۸۱ مقام صالح برای صدور این قرار بازپرس است که باید ظرف مدت ۲۴ ساعت قرار به تایید دادستان برساند و دادستان در همان روز باید تعیین تکلیف کند.

یک سری جرایم وجود دارند که به صورت مستقیم وارد دادگاه می‌شوند و از این رو دادگاه قبل از اینکه به پرونده رسیدگی کند ابتدا تحقیقات مقدماتی را انجام می‌دهد که در این پرونده‌ها خود دادگاه قراره بازداشت موقت را صادر می‌کند.

قرار بازداشت موقت تا چه زمانی است؟

در ماده ۲۴۲ قانون آیین دادرسی کیفری نسبت به حداکثر و حداقل مدت این زمان تعیین تکلیف کرده است. در واقع مدت بازداشت متهم نباید از حداقل مجازات حبس مقرر در قانون تجاوز کند. در جرایم موجب مجازات سلب حیات مدت بازداشت موقت از دو سال و در سایر جرایم از یک سال بیشتر نباید تجاوز کند. اگر بخواهید بدانید که قرار بازداشت موقت تا چه زمانی طول می‌کشد بهتر است به دسته‌بندی زیر توجه کنید.

۱_در جرایم مستوجب حبس که حداقل مجازات قانونی آنها بیش از یک سال است مدت زمان قرار بازداشت موقت حداکثر یک سال خواهد بود.

۲_در جرایم مستوجب سلب حیات مثل قتل عمد مدت این قرار حداکثر تا دو سال است.

۳_در سایر جرایم مدت زمان قرار بازداشت موقت حداکثر تا یک سال است.

۴_در جرایم مواد مخدر مدت زمان قرار بازداشت موقت ۴ ماه می‌باشد.

مدت زمانی را که در بالا ذکر کردیم مهلتی است که قرار بازداشت موقت تا آن زمان طول می‌کشد و اگر از این میزان بیشتر در بازداشتگاه بماند غیر قانونی است و متهم می‌تواند در ایامی که به دلیل بی‌گناهی در بازداشتگاه مانده از دولت خسارت ایام بگیرد.

نکات مهم در مورد قرار بازداشت موقت:

۱_وقتی در دادسرا قرار بازداشت موقت صادر می‌شود یعنی فرد مورد نظر متهم است و هنوز جرم برای این فرد ثابت نشده پس باید محل نگهداری آن از محکومان دیگر جدا باشد.

۲_وقتی این قرار صادره می‌شود جز ایام مجازات‌های متهم به حساب می‌آید پس باید از آزادی رفت و آمد محروم باشد و یک سری قوانین برای متهم به اجرا گذاشته شود.

۳_قرار بازداشت موقت و یا قرارهایی که متهم باید کفیل معرفی کند و یا وثیقه بگذارد که به هر دلیلی نتواند به بازداشت ختم می شود که متهم می‌تواند نسبت به آنها اعتراض کند.

۴_نسبت به قرار بازداشت موقت متهم می‌تواند اعتراض کند که اگر در دادسرا باشد در دادگاه‌های بدوی و اگر در دادگاه صادر شده باشد در مرجع تجدید نظر است. مدت اعتراض در کشور ایران ۱۰ روز و در خارج از کشور دو ماه است که دادگاه خارج از نوبت به این امور رسیدگی می‌کند و رای صادره قطعی است یعنی دیگر متهم نمی‌تواند نسبت به این رای اعتراض کند.

۵_اگر فرد به هر علتی به اشتباه به بازداشتگاه افتاده باشد می‌تواند خسارت این ایام را از دولت بگیرد که برای این کار می‌تواند به کمیسیون‌های ملی مراجعه کند و اگر این کمیسیون درخواست متهم را رد کردند متهم می‌تواند ظرف ۲۰ روز اعتراض خود را به کمیسیون محلی ارائه دهد. اگر این کمیسیون نظر متهم را تایید کند دولت باید خسارت را بپردازد به شرط اینکه عوامل مغرضانه جرم وجود نداشته باشد و یا این امر به دلیل شهادت کذب شاهد نباشد. چون در این مواقع دولت خسارت را به متهم می‌دهد و پس از آن می‌تواند به فرد مسئول مراجعه کند.

دریافت مشاوره از تیم حقوقی سندگذار درباره قرار بازداشت موقت:

شما باید قبل از هرگونه اقدام حقوقی، از تیم های حقوقی مثل سندگذار مشاوره بگیرید و نسبت به امورهای حقوقی با حساسیت بالایی برخورد داشته باشید. در سال‌های اخیر شما شاهد این موضوع هستید که حجم زیادی از موکلان درباره امور حقوقی و انواع مختلفی از قرارها به تیم مشاوره ما رجوع کرده‌اند و توانستند بر اساس تجربه به نتیجه دلخواه خود برسند.

 مشاوره از تیم ما مزایای زیادی دارد که مهمترین آنها این است که شما از وکیل حرفه‌ای و متخصص بهره می‌برید و می‌توانید مشکلات حقوقی و کیفری خود را در ابعاد و انواع مختلفی تجسم کنید و با بررسی موضوع به صورت جزئی پرونده را به نفع خود سوق دهید. دریافت مشاوره از تیم ما این امکان را می‌دهد که در اسرع وقت با وکلای ما در ارتباط باشید و بهترین راه حل‌ها را بر سر راه شما قرار می‌دهند و به صورت آگاهانه به شما کمک می‌کنند.

هزینه دریافت مشاوره از تیم ما در مورد قرار بازداشت موقت به عوامل مختلفی بستگی دارد که ممکن است یک موضوع به دلیل پیچیدگی خاصش روند پرونده را تغییر و شما را با یک هزینه هنگفتی مواجه کند.دریافت مشاوره از تیم ما می‌تواند در روند پرونده بسیار تاثیرگذار باشد چون افرادی که در این موسسه مشغول به کار هستند اطلاعات و علم کافی در زمینه حقوقی دارند و به صورت اختصاصی به انواع قرارها از جمله قرار بازداشت موقت می‌پردازند.

برای مشاهده روزانه آگهی‌ اسناد موجود، اینستاگرام سندگذار را دنبال کنید.

نتیجه گیری

اصل بر آزادی متهم است ولی در امور و جرایمی شما با استثنائاتی مواجه هستید که باید قرار تامین کیفری و یا نظارت قضایی صادر شود که ما در مطالب بالا به صورت اختصاصی و جزئی به این موارد پرداختیم. این امر را فراموش نکنید که اگر قرار تامین کیفری با نظارت قضایی صادر شود و متهم نسبت به نظارت قضایی تخلفاتی را انجام دهد نظارت قضایی لغو می‌شود و قرار تامین کیفری تشدید می‌یابد ولی دیگر بازپرس نمی‌تواند قرار بازداشت موقت را صادر کند.

در جهت دیگر اگر نظارت قضایی به تنهایی صادر شود و متهم در این قرار دچار تخلف شود بازپرس قرار تامین کیفری را صادر می‌کند و می‌تواند هر نوع قراری که دوست دارد را صادر ولی قرار بازداشت موقت برای متهم امکان‌پذیر نیست. این قرار دارای مزایا و معایبی است که نسبت به یک سری از افراد تایید و بالعکس بعضی از افراد نسبت به آن مخالف هستند.

در کل در قانون آیین دادرسی کیفری این قراره ذکر شده و نسبت به تمام افراد در شرایط‌های مختلف اجرا می‌شود و همین امر نشان داده می‌شود که قانون ما نسبت به همه یکسان است و اصل برائت را در نظر گرفته مگر اینکه خلاف آن ثابت شود.

شاید برایتان مفی باشد : اجاره سند ارزان